Kariyer Sohbetleri 2

Jilda Bal: Online Mülakatlarda Adaylar Nelere Dikkat Etmeli?

Bu hafta Kariyer Sohbetleri serimize uzman girişimci ve head hunter Jilda Bal ile online mülakatları konuşarak devam ediyoruz. Pandemi sürecinde sıkça karşılaşmak durumunda kaldığımız ve çoğumuzun son zamanlarda ilk kez tecrübe ettiği online mülakatlar, sadece adaylar için değil, işverenler için de radikal bir değişimi ifade ediyor. 

Bir önceki yazımızda Linkedin’in bu noktada ne kadar büyük rol oynadığını ve pandemi sürecinde iş arayışındakiler için profillerini yönetmek adına kritik detaylardan bahsetmiştik. Peki, pandemi sürecinde iş arayışında biri olarak Linkedin’den kriterlerimize uygun bir iş ilanı bulup başvurduk. Özgeçmişimizi yolladık ve sonrasında beklenen cevap geldi. İlk etabı atladık ve şimdi bizimle ‘‘online mülakat’’ yapılmak isteniyor. Bu noktada nasıl bir yaklaşım izlenebilir ve ne gibi bir prosedürle karşı karşıya kalacağız? İşte bu soruların cevaplarını Jilda Bal bize yazımızda aktarıyor.

‘‘Yüz yüze mülakatlara gösterilen özen, online mülakatlara da gösterilmeli’’

Online mülakata giden süreç için önce özgeçmişler toplanıyor. Sonrasında ortak paydada olunup olunmadığını anlamak ve başlangıç olarak adayla tanışmak için genel olarak on beş dakikalık bir telefon görüşmesi gerçekleşiyor. Bu görüşmelerde danışman/insan kaynakları uzmanı, adayın önceki işlerinde neler yaptığını ve kazanımlarını özet olarak anlıyor. Eğer aday uygun bulunursa ve beklentiler örtüşürse online mülakata geçiliyor. Online mülakatlar daha detaylı geçiyor ve bu mülakatlarda da eleme gerçekleşiyor. Tabii online mülakatı geçmek işe alındığımız anlamına gelmiyor. 

Kurumsal firmalarda üç veya dört mülakat yapılıyor ve pandemi sürecinde ise dört mülakattan üçü online yapılıyor. Eğer danışman var ise, danışman mülakatı gerçekleştiriyor ve sonraki mülakatlar firmanın insan kaynakları veya ilgili yönetici ve son olarak da genel müdür eşliğinde yapılıyor. Son mülakat aşaması ise yüz yüze gerçekleşiyor. Sadece son mülakatın yüzyüze olması son dönemde öne çıkan yeni bir uygulama. 

Online mülakatlar hem adaylar hem de işverenler için zaman ve mekan açısından kolaylık sağlıyor. Çünkü insanlar online mülakat için yol kat etmek veya izin almak zorunda değiller. Bu uygulama her ne kadar kolaylık sağlasa da, işverenler için zorlu bir sürece de dönüşebiliyor. İşe alım aşaması adayın firma kapısından içeri girmesiyle başlayan ve son etapta vedalaşmasına kadar süren bir süreç. Bu süreçte yüz yüze görüşmelerde aday yakından ve daha etkin bir biçimde gözlemleniyor ve adayın firmanın kurumsal kimliğine uygun olup olmadığı daha rahat değerlendiriliyor. Jilda Bal, online mülakatlarda adayların evde olmasının onları kimi zaman fazla rahat bir pozisyona soktuğunu gözlemliyor. Bal’a göre mülakatlarda rahat olmanın belirli şart ve limitleri bulunmalı. Kıyafet, ortam ve tavırlarda yüz yüze mülakatta gibi davranmak aday açısından çok daha olumlu sonuçlar getiriyor. Yani, online mülakatlarda evde olmamız, ekranda ev haliyle görünebileceğimiz veya gayriciddi davranabileceğimiz anlamına gelmiyor. Diğer bir deyişle, adayların yüz yüze mülakatlarda gösterdikleri özeni, online mülakatlarda da göstermeleri gerekiyor. 

Online mülakatlarda kişinin görünüşünün yanı sıra arka fonun görüntüsü de önemli. Arka plan düz zemin olacak şekilde görüntü açısı ayarlanmalı. Bazı uygulamalar ile arka fonu ayarlamak mümkün. Sabit bir ortamda ve herhangi bir dikkat dağıtıcı faktörden uzak olmak gerekiyor. Online mülakatlarda kameraya bakmak da bir diğer önemli detay. Yani göz teması online da olsa her zaman önemini koruyor. Çünkü konsantrasyonun tamamen mülakatta olduğunu, görüşmeyi önemsediğimizi gösteriyor. Kameraya bakarak konuşmak, diğer elektronik cihazların sesinin kapalı olması ve ev halkının görüşme sırasında adayı rahatsız etmemesi önemli. Dik oturup, profesyonel bir duruşla mülakat yapılmalı. Bu anlamda bir koltukta oturmak yerine masada oturmak daha sağlıklı olabilir. Diğer yandan, internet bağlantısı görüşme sırasında sağlam olmalı ve herhangi bir kesinti için önlem alınmalı. Aday mülakat saatinde hazır olmalı ve gerekli platforma belirlenen saat öncesinde giriş yapmalı. Ve kesinlikle adayın stresini azami düzeye indirerek sakin olması önemli.

‘‘Danışmanlık firmaları, işveren firmaları temsil ediyor; danışman ile iletişim belirleyici bir faktör’’

Adaylar danışmanlık firmalarıyla konuşurken dikkat etmeleri gereken bazı noktaları sıklıkla atlıyorlar. Danışmanla görüşmede sadece deneyim ve eğitimin uygun olması yeterli değil. Danışmanlık firmasıyla yapılan ön görüşmeler de en az firmayla yapılan görüşmeler kadar önemli. Çünkü danışmanlık firmaları, ana firmayı temsil ediyor ve işvereni temsilen bir ön eleme için oradalar. 

Jilda Bal, ilk görüşmede uyguladığı yöntemin aday ile daha arkadaşça ve yakın ilişki kurarak samimiyetle bilgi aktarılmasına ortam sağlamak olduğunu ifade ediyor. İlk görüşmede adayla bir kahve sohbeti ortamında konuşuyor ve bu sırada aday rahatlayıp kendisi ile daha sağlıklı bilgi verebiliyor. Örneğin bazen adaylar özgeçmiş ile uyuşmayan bilgilerini bu sohbetlerde açık edebiliyor. Mülakatlarda adaylar vermeleri gereken bilgileri unutabiliyorlar. Online mülakatlarda özgeçmişleri yanlarında hazır olabildiği için işleri daha kolay.  Her durumda, her mülakattan önce sorulara tutarlı cevaplar vermek amacıyla adaylar tarafından özgeçmişler tekrar okunmalı ve hakim olunmalı. Sorulan sorulara net ve samimi cevaplar vermek önemli. Uzun ve karmaşık cevaplar hem zaman kaybı hem de istenilen cevap yerine ulaşmamış oluyor. 

Adaylar belirlenirken uygun aday sayısı maksimumda tutulmaya çalışıyor. Fakat seçilen adayların firmalara uygun olup olmaması ise titizlikle analiz ediliyor. Bu noktada adayın danışman ile iletişimi seçimde belirleyici faktör oluyor.

Jilda Bal

University of Utah’ta finans ve işletme eğitimi alan Jilda Bal, iş yaşamına Amerika’nın Utah eyaletinde ACC Capital Corporation’da krediler bölümünde başladı. Türkiye’de ise finans sektöründe Volvo Group bünyesinde krediler, satış ve pazarlama bölümlerinde, Aklease şirketinde iş geliştirme ve pazarlama departmanında görev aldı. Manpower İnsan Kaynakları’nda şube müdürlüğü yaptı. Yurtiçi ve uluslararası 20 yıllık deneyiminin ardından İK danışmanlığı alanındaki ihtiyaçları görerek Gilda&Partners’ı kurdu. Üst ve orta düzey yönetici işe alımlarında geleneksel kodları kırmayı, yeni nesil ve butik bir yaklaşım geliştirmeyi hedefledi. Tüm süreçleri birebir yönettiği bir iş modeli geliştirdi. Triatlon, maraton, dayanıklılık sporları özel ilgi alanlarıdır.